Phil van der Linden

72, Amsterdam. 1 juni, na een lange ziekte

 

Nederlands filmdistributeur en –producent, voluit Maria Hubertina Philomena van der Linden. Richtte begin jaren 70 samen met Nicolaine den Breejen het Feministisch Filmkollektief Cinemien op, dat aanvankelijk vanuit het Vrouwenhuis aan de Amsterdamse Nieuwe Herengracht de tweede feministische golf van relevante films op 16mm voorzag. Samen met Fugitive Cinema. Cineclub en later Film International vormde Cinemien de basis van het Vrije Circuit dat de zogeheten ‘filmhuizen’ (later  ‘filmtheaters’) bediende en zo een alternatief ging betekenen voor het exclusieve onderlinge handelsverkeer van de leden van de Nederlandse Bioscoopbond, een tot dan toe monopolistisch kartel. Van der Linden en Den Breejen bleven gezamenlijk veertig jaar leiding geven aan Cinemien en videodistributeur Homescreen, later ABC-Cinemien en ABC-Distribution: het langste continu bestaande onafhankelijke filmdistributiebedrijf, dat pal bleef staan voor onversneden kwaliteit en allengs eerder cinefiel dan feministisch genoemd kon worden.

Cinemien deed niet aan sandwichformules, aan pakketten of films die niet zo goed waren, maar misschien wel geld in het laatje konden brengen. Alleen doelgroepenfilms op het terrein van spiritualiteit, boeddhisme of mindfulness dienden incidenteel als een aanvullende inkomstenbron. Ook na het opgaan in de opvolger van de Bioscoopbond, de Nederlandse Federatie voor de Cinematografie (NFC), het verdwijnen van de scheidslijnen tussen bioscoop en ‘filmtheater’ en het verlies van een structurele rijkssubsidie voor het uitbrengen van artistiek waardevolle films, bleven Van der Linden en Den Breejen hun oude idealen trouw. In hun gelijkwaardige, hechte samenwerking was Van der Linden intern de bijna charismatische leider van de organisatie, terwijl Den Breejen vooral het gezicht naar buiten vormde.

ABC exploiteerde een arthousebioscoop in Antwerpen, maar de droom van een eigen filmtheater in Amsterdam, het zogeheten Cineship, werd nooit realiteit. Cinemien was ook loyaal aan een aantal filmauteurs, die ze in meerdere of mindere mate in Nederland introduceerden, zoals Michael Haneke, Jane Campion, Sally Potter, Helke Sander, Márta Mészáros en vele andere al dan niet vrouwelijke regisseurs.

Af en toe trad Van der Linden onder de naam DD Filmprodukties of The Film Company op als (co)producent van films, zoals de documentaire over vrouwenarbeid in de Derde Wereld Het kortste eind/The Wrong End of the Rope(Carla Risseeuw, Amara Amerasinghe, 1985),

het docudrama over seksueel misbruik Gezocht: lieve vader en moeder (Sarah Marijnissen en Agna Rudolph, 1987), de korte kleianimaties Schoon genoeg (Ellen Meske, 1988), het documentaire tweeluik over vrouwen op de Antillen Een ongeschreven geschiedenis (Jeanne Wikler, 1988), de Indiase speelfilm Wara mendel/Dance of the Wind (Rajan Khosa, 1997) en de Turks-Duitse speelfilm Günese yolculuk/Journey to the Sun (Yesim Ustaoglu, 1999).