Rutger Hauer

75, Beetsterzwaag, 19 juli, na een korte ziekte

Nederlands acteur. Was met de mogelijke uitzondering van Sylvia Kristel internationaal de bekendste Nederlandse filmacteur aller tijden. Zoon van acteursechtpaar Arend en Teunke Hauer. Werd door scenarioschrijver Gerard Soeteman ontdekt voor de titelrol in de televisieserie Floris (Paul Verhoeven, 1969). Speelde daarna sleutelrollen onder regie van Verhoeven, die Hauer zijn “alter ego” noemde: Turks fruit (1973), Keetje Tippel (1975),Soldaat van Oranje (1977), Spetters (gastrol; 1980) en Flesh + Blood (1985). Won twee speciale Gouden Kalveren: een oeuvreprijs in 1981 en de Cultuurprijs in 2008. Een van de eerste echte sterren in de Nederlandse film: Het jaar van de kreeft (Herbert Curiël, 1975), Max Havelaar (Fons Rademakers, 1976), Pastorale 1943 (Wim Verstappen, 1978), Mysteries (tegenover Kristel; Paul de Lussanet, 1978), het Belgisch-Nederlandse Een vrouw tussen hond en wolf (André Delvaux, 1979), Grijpstra en De Gier (Verstappen, 1979). Na vroege buitenlandse rollen in Pusteblume/De blonde Love-machine (Adrian Hoven, 1974), The Wilby Conspiracy/The Wind of Violence (Ralph Nelson, 1975) en Das Amulett des Todes/Cold Blood (Ralf Gregan en Günter Vaessen, 1975), gaf het internationale succes van Soldier of Orange Hauer een vliegende start in Hollywood, met als eerste film Nighthawks (tegenover Sylvester Stallone; Bruce Malmuth, 1981). Hoogtepunten waren daar zijn rol als ‘replicant’ in Blade Runner (Ridley Scott, 1982) en de met een Golden Globe onderscheiden hoofdrol van Russische opstandleider in de tv-film Escape from Sobibor (Jack Gold, 1987). Hauer bleef ook in Europese producties spelen, zoals Chanel solitaire (George Kaczender, 1981), Eurekq (Nicolas Roeg, 1983), het met een Gouden Leeuw onderscheidenLa leggenda del santo bevitore/The Legend of the Holy Drinker (Ermanno Olmi, 1988), In una notte di chiaro di luna/On a Moonlit Night (Lina Wertmüller, 1989), Beyond Justice (Duccio Tessari, 1992), Nostradamus(Roger Christian, 1994), het Duitse Knockin’ on Heaven’s Door (Thomas Jahn, 1997), Deathline (Tibor Takács, 1997), Simon Magus (Ben Hopkins, 1999), New World Disorder (Richard Spence, 1999), I banchieri di Dio (Giuseppe Ferrara, 2002), Tempesta/The Venice Conspiracy(Tim Disney, 2004), het Roemeense Camera ascunsa/Never Enough (Bogdan Dumitrescu, 2004), Zerkalnje vojny. Otrazjenije pervoje/Mirror Wars: Reflection One (Vassili Tsjiginski, 2005), Minotaur (Jonathan English, 2006), het Spaanse Gol 2/Goal II: Living the Dream (Jaume Collet-Serra, 2007), Barbarossa (Renzo Martinelli, 2009), als schilder Pieter Bruegel in het Poolse Mlyn I krzyz/The Mill and the Cross (Lech Majewski, 2011), het Deense Alle for én/All for One (Rasmus Heide, 2011),  Kljoech salamandry/The 5^thExecution (Aleksandr Jakimtsjoek en Jelena Kovaleva, 2011), Il villaggio di cartone (Olmi, 2011), The Reverend (Neil Jones, 2011), het Zuid-Afrikaanse Spoon (Sharito Copley en Simon Hansen, 2011), Dracula 3D (Dario Argento, 2012), het Duitse Agent Ranjid rettet die Welt (Michael Karen, 2012), Il futuro (Alicia Scherson, 2013), het Portugese Real Playing Game (Tino Navarro en David Rebordão, 2013), 2047: Sights of Death/Death Squad (Alessandro Capone, 2014), de tv-film Francesco (Liliana Cavani, 2014), WAX: We Are the X (Lorenzo Corvino, 2015), het Franse Gangsterdam(Romain Lévy, 2017) en Valérian/Valerian and the City of a Thousand Planets(Luc Besson, 2017), het Zuid-Afrikaanse 24 Hours to Live (Brian Smrz, 2017) en Samson (Bruce Macdonald, 2018), het Italiaanse The Broken Key (Louis Nero, 2017), Corbin Nash (Ben Jagger, 2018), Les frères Sisters/The Sisters Brothers (Jacques Audiard, 2018) en The Sonata(Andrew Desmond, 2018). Het meest speelde hij toch in grote en minder grote Noord-Amerikaanse producties: als Albert Speer in de tv-film Inside the Third Reich (Marvin J. Chomsky, 1982), The Osterman Weekend (Sam Peckinpah, 1983), A Breed Apart (Philippe Mora, 1984), Ladyhawke (Richard Donner, 1985), culthit The Hitcher (Robert Harmon, 1986), Wanted: Dead or Alive (Gary Sherman, 1986), Bloodhounds of Broadway (Howard Brookner, 1989), Blind Fury (Phillip Noyce, 1989), The Blood of Heroes/The Salute of the Jugger (David Peoples, 1989), Wedlock (Lewis Teague, 1991), Past Midnight (Jan Eliasberg, 1991), Split Second (Tony Maylam, 1992), Blind Side (Geoff Murphy, 1993), Buffy the Vampire Slayer (Fran Rubel Kuzui, 1992), Arctic Blue (Peter Masterson, 1993), Surviving the Game (Ernest Dickerson, 1994), The Beans of Egypt, Maine (Jennifer Warren, 1994), de tv-film Fatherland(Christopher Menaul, 1994), Blood of the Innocent/Beyond Forgiveness (Bob Misiorowski, 1994), Precious Find (Mora, 1996), Omega Doom (Albert Pyun, 1996), Mariette in Ecstasy (John Bailey, 1996), Blast (Pyun, 1997), Bleeders (Peter Svatek, 1997), Bone Daddy (Mario Azzopardi, 1998), Partners in Crime (Warren, 2000), Wilder (Rodney Gibbons, 2000), Lying in Wait (D. Shone Kirkpatrick, 2001), Flying Virus/Killer Buzz (Jeff Hare, 2001), Scorcher (James Seale, 2002), Warrior Angels (Byron W. Thompson, 2002), Confessions of a Dangerous Mind (George Clooney, 2002), In the Shadow of the Cobra (Ted Nicolaou, 2004), Sin City (Frank Miller en Robert Rodriguez, 2005), Batman Begins (Christopher Nolan, 2005), Mentor (David Langlitz, 2006), 7enty 5ive (Brian Hooks en Deon Taylor, 2007), Moving McAllister (Andrew Black, 2007), Magic Flute Diaries (Kevin Sullivan, 2008), Happiness Runs (Adam Sherman, 2010),Hobo with a Shotgun (Jason Eisener, 2011), The Rite (Mikael Håfström, 2011), Life’s a Beach/Bachelor Trip (Tony Vitale, 2012), The Letters (William Riead, 2014), de tv-serie True Blood (2013-14), Beyond Valkyrie: Dawn of the Fourth Reich (Claudio Fäh, 2016) en Drawing Home (Markus Rupprecht, 2016). Aan het eind van zijn carrière keerde Hauer ook incidenteel terug in Nederlandse films, zoals de korte films van zijn eigen Rotterdam Film Factory Sweet Betty (Ad Bol, 2007) en 3 (Dorota Zglobicka, 2009), maar ook Brideflight (Ben Sombogaart, 2008), Oogverblindend (Cyrus Frisch, 2009), Black Butterflies (Paula van der Oest, 2011), Portable Life (Fleur Boonman, 2011), als Freddy Heineken in De Heineken ontvoering (Maarten Treurniet, 2011) en als Maarten Tromp in Michiel de Ruyter (Roel Reiné, 2015). Postuum worden mogelijk nog uitgebracht Tonight at Noon (Michael Almereyda, 2019), Viy 2/The Mystery of Dragon Seal: The Journey to China (Oleg Steptsjenko, 2019), Emperor (Lee Tamahori, 2019) en Break (Michael Elkin, 2019). Hauer regisseerde enkele korte films: naar Harry Mulisch The Room (samen met Erik Lieshout, 2001), het Italiaanse Starfish Tango (2006) en het Deense Requiem 2019 (met Sil van der Woerd, 2011). Hoofdpersoon van het documentaire portret Blond, Blue Eyes(Simone de Vries, 2006). Richtte in 2006 de Rutger Hauer Film Factory op, om jonge regisseurs en scenaristen op te leiden.