Anita Björk

89, Stockholm, 24 oktober, natuurlijke dood

 

Zweeds actrice. Groot in het theater, internationaal bekend door haar titelrol in de Strindbergverfilming Fröken Julie (Alf Sjöberg, 1951), die dat jaar ex aequo met Vittorio de Sica’s Miracolo a Milano de Grote Prijs van Cannes won. Haar spel werd hier en daar geroemd als het beste acteren voor een camera ooit.  Vertrok daarna naar Hollywood om de hoofdrol te spelen in I Confess (Alfred Hitchcock, 1953), maar Warner Bros. ontsloeg Björk, toen het ontdekte dat ze op dat moment nog niet getrouwd was met haar partner, de schrijver Stig Dagerman. Ze werd vervangen door Anne Baxter. Begon in 1942 haar opleiding aan Dramaten in Stockholm en debuteerde datzelfde jaar met een klein rolletje in Sjöbergs Himlaspelet/A Heavenly Play. Daarna onder meer in 100 dragspel och en flicka (Ragnar Frisk, 1946), Det kom en gäst/A Guest Is Coming (Arne Mattsson, 1947), de titelrol in het door Ingmar Bergman geschreven Kvinna utan ansikte/Woman without a Face (Gustaf Molander, 1947), På dessa skuldror/On these Shoulders (Gösta Folke, 1948), Människors rike/Realm of Man (Folke, 1949), Kvartetten som sprängdes/The Quartet That Split Up (Molander, 1950), Kvinnors väntan/Secrets of Women (top-billed; Bergman, 1952), Han glömde henne aldrig/Memory of Love (top-billed; Sven Lindberg en Robert Spafford, 1952), tegenover Gregory Peck en Broderick Crawford in de in Duitsland opgenomen Fox-productie Night People (Nunnally Johnson, 1954), het Duitse Die Hexe (Gustav Ucicky, 1954), Giftas/Love and Lust (top-billed; Anders Henrikson, 1955). Moln över Hellesta/Moon over Hellesta (top-billed; Rolf Husberg, 1956), Sången om den eldröda blomman/Song of the Scarlet Flower (Molander, 1956), Gäst i eget hus/Guest in One’s Own Home (top-billed; Stig Olin, 1957), Damen i svart/The Lady in Black (top-billed; Mattsson, 1958), de remake van Selma Lagerlöfs Körkarlen/The Phantom Carriage (Mattsson, 1958), Mannekäng i rött/Mannequin in Red (top-billed; Mattsson, 1958),

Tärningen är kastad/The Die Is Cast (Husberg, 1960), de Joegoslavisch-Amerikaanse coproductie Square of Violence (Leonardo Bercovici, 1961), Vita frun/Lady in White (Mattsson, 1962), Älskande par/Loving Couples (Mai Zetterling, 1964), het Deense Utro/Unfauthful (Astrid Henning-Jensen, 1966), Tofflan (Torgny Anderberg, 1967). Komedi i Hägerskog (top-billed; Anderberg, 1968), het stakingsepos Ådalen ’31 (Bo Widerberg, 1969), het Noorse Arven/The Heritage (Anja Breien, 1979) en Forfølgelsen/The Witch Hunt (Breien, 1981), Amorosa (Zetterling, 1986), als koningin Victoria in Gouden Palmwinnaar Den goda viljan/The Best Intentions (scenario van Bergman; Bille August, 1992) en ten slotte in Sanna ögonblick/True Moments (Lena Koppel en Anders Wahlgren, 1998). Gescheiden van acteur Olof Bergström, weduwe van schrijver Stig Dagerman. Had een relatie met schrijver Graham Greene.