Theo Angelopoulos

76, Athene, 24 januari, gevolgen van een verkeersongeluk

 

Grieks regisseur, scenarioschrijver en producent, voluit Theodoros Angelopoulos. Invloedrijk filmauteur, met een herkenbare, gedragen stijl, gekenmerkt door lange ononderbroken camera-instellingen (‘plans-séquence’), waarin verschillende historische perioden moeiteloos door elkaar lopen. Werd wereldberoemd in de art-houses door het tijdens de Griekse Burgeroorlog (1945-52) gesitueerde epos van bijna vier uur O Thiassos/De komedianten/Travelling Players (1975). Zoals in bijna al zijn films overwint daarin de kunst de gruwelen van de geschiedenis, bezien door het prisma van een dialectisch-historische marxist. Angelopoulos was stamgast van de grote festivals, won een Gouden Leeuw voor O Megalexandros/Alexander de Grote (1980)

en een Gouden Palm voor Mia aianiotita kai mia mera/L’éternité et un jour (met Bruno Ganz; 1998). Studeerde rechten in Athene, literatuur aan de Sorbonne en film aan de IDHEC in Parijs, waar hij stage liep bij Jean Rouch in het Musée de l’Homme. Schreef filmkritieken in Griekenland voor een links tijdschrift en debuteerde onder het kolonelsregime met het politiek explosieve, maar gecodeerde Anaparastasi/Reconstruction (1970). Zijn tweede film Meres tou 36/De dagen van ’36 (1972) ging expliciet over de fascistische coup van Metaxas in 1936 en haalde een vroege editie van het Rotterdamse festival Film International. Oi kynigoi/The Hunters (1977) was daar tot veler verbazing niet te zien, omdat directeur Huub Bals iets tegen die film had. Met zijn vaste medewerkers, als cameraman Giorgos Arvanitis, componiste Elena Karaindrou en later ook regelmatig scenarioschrijver Tonino Guerra regen de festivalsuccessen zich aan elkaar: Taxidi sta Kythira/Voyage to Cythera (1984), O melissokomos/The Beekeeper/De imker (met Marcello Mastroianni; 1986), Topio stin omichli/Landscape in the Mist (1988),

To meteora vima tou pelargou/The Suspended Step of the Stork (met Mastroianni en Jeanne Moreau; 1991) en To vlemma tou Odyssea/Ulysses’ Gaze (met Harvey Keitel; 1995). De laatste tien jaar werkte Angelopoulos aan een trilogie, waarvan inmiddels verschenen Trilogia: To livadi pou dakryzei/The Weeping Meadow (2004) en Trilogia II: I skoni tou chronou/The Dust of Time (2008). Tijdens opnamen in de havenstad Piraeus voor het slotdeel, L’altro mare, werd de regisseur aangereden door een motorfiets, die bestuurd bleek te zijn door een politieman buiten dienst. Angelopoulos overleed korte tijd later in een ziekenhuis aan zijn verwondingen.