Dora van der Groen

88, Geel, 8 november, ziekte van Alzheimer

Belgisch actrice, toneelregisseur en theaterdocent. Leidde een hele generatie Vlaamse toneelmakers en acteurs op, was ster van televisie, theater en talloze Nederlandse en Belgische films. Kon exuberante personages zeer geserreerd vertolken. Wellicht de beste rol was die van de alcoholistische mevrouw Mies in de verfilming van Anton Koolhaas Dokter Pulder zaait papavers (tegenover Ton Lensink en Kees Brusse; Bert Haanstra, 1975). Won twee keer de Joseph Plateauprijs voor beste actrice in een Belgische film, voor het euthanasiedrama Minder dood dan de anderen (Frans Buyens, 1992) en Pauline & Paulette (top-billed tegenover Ann Petersen; Lieven Debrauwer, 2001).

Maakte als 18-jarige haar filmdebuut met een kleine rol in de tweede verfilming van Hendrik Consciences Baas Gansendonck (Gaston Ariën, 1945). Eerste grote rol als prostituee (tegenover Julien Schoenaerts en haar toenmalige echtgenoot Tone Brulin als pooier) in Meeuwen sterven in de haven (competitie Cannes; Rik Kuypers, Ivo Michiels en Roland Verhavert, 1955). Daarna in de komedies Vuur, liefde en vitaminen (Jef Bruyninckx, 1956), Wat doen we met de liefde? (Bruyninckx, 1957) en Het geluk komt morgen (Bruyninckx, 1958). De jaren daarna speelde Van der Groen vooral in televisiefilms en in het theater en sprak de Nederlandse stem in van de Poolse actrice Beata Tyszkiewicz in De man die zijn haar kort liet knippen (André Delvaux, 1966). Vervolgens in Monsieur Hawarden (Harry Kümel, 1968), Malpertuis (Kümel, 1971), La maison sous les arbres/The Deadly Trap (René Clément, 1971), Ieder van ons (Buyens, 1971), de korte Filmacademieproductie De eekhoorn (naar Koolhaas, een voorstudie van Pulder; Kümel, 1972), als mevrouw Laarmans in Het dwaallicht (naar Willem Elsschot; Buyens, 1973), een kleine rol in Rolande met de bles (Verhavert, 1973), Camera Sutra (Robbe De Hert, 1973), Dakota (Wim Verstappen, 1974), Kind van de zon (René van Nie, 1975),

uncredited in Keetje Tippel (Paul Verhoeven, 1975), De komst van Joachim Stiller (naar Hubert Lampo; Kümel, 1976), als de infante Isabella in Rubens, schilder en diplomaat (Verhavert, 1977) en tegenover Ton Lutz in de enige geslaagde episode van het drieluik naar verhalen van R.J. Peskens Het verleden (episode Roy Logger, 1982). In deze periode volgde Van der Groen samen met onder anderen Ramses Shaffy de lokroep van de Bhagwan en werd sannyasin. Allengs keerde ze terug in films: De aardwolf (Rob Van Eyck, 1985), De vlaschaard (naar Stijn Streuvels; Jan Gruyaert, 1985), Dagboek van een oude dwaas (Lili Rademakers, 1987), als de moeder van Will van Kralingen in Havinck (Frans Weisz, 1987), L’oeuvre au noir/Hermetisch zwart (naar Marguerite Yourcenar; Delvaux, 1988), als arts in Jan Rap en z’n maat (Ine Schenkkan, 1989), de korte film Het vonnis (naar Toon Tellegen; Hillie Molenaar en Joop van Wijk, 1989), als hospita in Eline Vere (naar Louis Couperus; Kümel, 1991), Oscarwinnaar Antonia (Marleen Gorris, 1995), de titelrol in de korte film Leonie (Debrauwer, 1997), de jeugdfilm Blazen tot honderd (Peter van Wijk, 1998), als grootmoeder in S. (Guido Henderickx, 1998), Film 1 (Willem Wallyn, 1999), als Zwarte Weeuw in Mariken (André van Duren, 2000) en Villa des Roses (naar Elsschot; Frank Van Passel, 2002). Haar stem was te horen in de animatiefilm Jan zonder Vrees (Jef Cassiers, 1984) en de korte film Testament (Debrauwer, 1997). Bekendste tv-rollen in de series Tijl Uilenspiegel (Bert Struys, 1961), Wij, Heren van Zichem (Maurits Balfoort, 1969), Tussen wal en schip (tegenover Brusse; Eimert Kruidhof, 1977), als landvoogdes Margaretha van Parma in Willem van Oranje (Walter van der Kamp, 1984), Adriaen Brouwer (Peter Simons, 1986), Moeder, waarom leven wij? (Henderickx, 1993), Bex & Blanche (1993-94) en Terug naar Oosterdonk (Van Passel, 1997),
naast single plays als Lievevrouwebedstro (naar Marguerite Duras; Kümel, 1969), De verjaring (Brusse en Andrew Wilson, 1980), Alleen (tegenover Schoenaerts; Jacob Bijl, 1982), Zonderlinge zielen (Jean-Pierre De Decker, 1988), het korte Opéra Kino (Rien Hagen, 1990), een aflevering van Over de liefde (Eric Oosthoek, 1997), Thuisfront (Ivo van Hove, 1998) en de telefilm De Ordening (als NSB-weduwe à la Florrie Rost van Tonningen in de telefilm De Ordening (Pieter Kuijpers, 2003). Tekende met Anne Huybrechts voor de kostuums in Jonny & Jessy (Wies Andersen, 1972). Getrouwd geweest met de acteurs Tone Brulin en Wies Andersen.

/p>