Bea Arthur

86, Los Angeles, 25 april, kanker

Amerikaans (televisie)actrice, geboren als Beatrice Frenkel. Vooral bekend als hoofdrolspeelster in de tv-series Maude (Emmy 1977) en The Golden Girls (Emmy 1988). Was ook te zien in films als Lovers and Other Strangers (Cy Howard, 1970), Mame (Gene Saks, 1974), History of the World: Part I (Mel Brooks, 1981), For Better or Worse (Jason Alexander, 1995) en Enemies of Laughter (Joey Travolta, 2001). Getrouwd geweest met regisseur Gene Saks.

Begincredits en fragment uit Maude

Jack Cardiff

94, Kent, 22 april, na een korte ziekte

Engels cameraman en regisseur, geboren als John G. J. Gran. Won een Oscar als cameraman van Black Narcissus (Michael Powell en Emeric Pressburger, 1947) en in 2001 voor zijn hele oeuvre, als algemeen erkend grootmeester van de Technicolorbelichting. Oscarnominaties voor het beeld van War and Peace (King Vidor, 1956) en Fanny (Joshua Logan, 1961) en de regie van Sons and Lovers (1960). Zoon van music hall-artiesten speelde als kind in films als My Son, My Son (1918), Billy's Rose (Challis Sanderson, 1922) en Tiptoes (Herbert Wilcox, 1927). Camera-assistent vanaf 1929, debuut als director of photography met Wings of the Morning (Harold D. Schuster, 1937). Fotografeerde onder meer de documentaire Western Approaches (Pat Jackson, 1945), Caesar and Cleopatra (Gabriel Pascal, 1945), A Matter of Life and Death (Powell en Pressburger, 1946), The Red Shoes (Powell en Pressburger, 1948), Scott of the Antarctic (Charles Frend, 1949), Under Capricorn (Alfred Hitchcock, 1949), Pandora and the Flying Dutchman (Albert Lewin, 1951), The African Queen (John Huston, 1951), The Barefoot Contessa (Joseph L. Mankiewicz, 1954), The Prince and the Showgirl (Laurence Olivier, 1957), The Vikings (Richard Fleischer, 1958), Crossed Swords/The Prince and the Pauper (Fleischer, 1977), Death on the Nile (John Guillermin, 1978), Behind the Iron Mask/The Fifth Musketeer (Ken Annakin, 1979), Avalanche Express (Mark Robson, 1979), A Man, a Woman and a Bank (Noel Black, 1979), The Awakening (Mike Newell, 1980), The Dogs of War (John Irvin, 1980), Ghost Story (Irvin, 1981), The Wicked Lady (Michael Winner, 1983), The Far Pavillions (oorspronkelijk een tv-serie; Peter Duffell, 1984), Conan, the Destroyer (Fleischer, 1984), Cat's Eye (Lewis Teague, 1985),
Rambo: First Blood Part II (George Pan Cosmatos, 1985) en Tai-Pan (Daryl Duke, 1986), alsmede de laatste twee decennia nog een aantal korte films. Regiedebuut met de thriller Intent to Kill (1958). Voorts Beyond this Place (1959), Scent of Mystery (1960), My Geisha (1962), The Lion (1962), The Long Ships (1964), Young Cassidy (1965), The Liquidator (1965), The Mercenaries (1968), de cultklassieker The Girl on a Motorcycle (met Alain Delon en Marianne Faithfull; 1968), Penny Gold (1973) en The Mutations (1974). Hoofdpersoon van de documentaire Persistence of Vision (Craig McCall, 2004). Publiceerde in 1996 zijn autobiografie Magic Hour - A Life in Film. In 2000 benoemd in de Order of the British Empire (OBE). Was in april 2004 eregast bij een aan zijn werk gewijd retrospectief in het Haags Filmhuis.

Eerste deel van een televisieportret in Moving Pictures

Martin Bril

49, Amsterdam, 22 april, slokdarmkanker

Nederlands schrijver en columnist. Werd bij een breed publiek bekend door zijn dagelijkse column voor aanvankelijk het Parool en daarna de Volkskrant. Schreef begin jaren tachtig samen met Dirk van Weelden verschillende beschouwingen over film in Skoop. Volgde scenariolessen aan de Nederlandse Film en Televisie Academie, en regisseerde en schreef daar de korte fictiefilm De platte zee (1986), een relatiefilm met gedetailleerde aandacht voor locaties en voorwerpen, die in zekere zin vooruitloopt op de toon van Brils latere columns. Produceerde in opdracht van Amnesty International de korte fictiefilm The First Last Days of Gerineldo Ramirez José (Rogier Proper, 1986). Tekende met Proper en regisseur Peter de Baan voor de televisiebewerking van Ed van Thijns Dagboek van een onderhandelaar, getiteld Retour Den Haag (VPRO, 1999). Zijn feuilleton in Vrij Nederland over de belevenissen van een huisvrouw in Amsterdam-Zuid werd door Karin van der Meer bewerkt tot de televisieserie van Net5 Evelien (Rita
Horst, 2006).
Fragment uit Evelien

Ken Annakin

94, Beverly Hills, 22 april, complicaties van hartaanval en beroerte

Engels regisseur. Oscarnominatie voor het scenario van Those Magnificent Men in Their Flying Machines (tevens regie, 1965). Regisseerde tussen 1946 en 1992 ruim veertig films in verschillende genres. Was onder meer oorlogsvliegenier, autoverkoper, journalist, assistent-cameraman en maker van documentaires voor hij als speelfilmregisseur debuteerde met de komedie Holiday Camp (1947). Daarna onder meer Miranda (1948), Here come the Huggetts (1948) en twee vervolgfilms, Double Confession (1950), Hotel Sahara (1951), The Story of Robin Hood and His Merrie Men (1952), You Know What Sailors Are (1954), Across the Bridge (1957), Third Man on the Mountain (1959), de megahit Swiss Family Robinson (1960), de Britse episoden in The Longest Day (1962), Battle of the Bulge (1965), Monte Carlo or Bust!/Those Daring Young Men in Their Jaunty Jalopies (1969), The Call of the Wild (1972), Paper Tiger (1975), Behind the Iron Mask/The Fifth Musketeer (1979), The New Adventures of Pippi Longstocking (1988) en Genghis Khan (1992). George Lucas zou het personage Anakin Skywalker naar hem hebben vernoemd. In 2002 benoemd in de Order of the British Empire.

Trailer van Battle of the Bulge

Maurice Druon

90, Parijs, 14 april, doodsoorzaak onbekend

Frans schrijver en politicus. Verzetsman, romanauteur en sinds 1966 lid van de Académie Française. Schreef verschillende filmscenario's: Vertigine d'amore (naar de roman Le pain des pauvres van Thyde Monnier; Luigi Capuano, 1949), Le baron de l'écluse (naar Georges Simenon; Jean Delannoy, 1960) en officieus de dialoog van Le couteau dans la plaie/Five Miles to Midnight (Anatole Litvak, 1962). Zijn bekendste roman Les grandes familles (Prix Goncourt, 1948) werd verfilmd (Denys de la Patellière, 1958). Ook A Matter of Time (Vincente Minnelli, 1976) is gebaseerd op een roman van Druon. De auteur is kort te zien in Aimez-vous Brahms?/Goodbye Again (Litvak, 1961). Minister van Cultuur (1973-74) en Kamerlid voor de gaullistische RPR (1978-81).

Simon Channing-Williams

64, Penzance, 14 april, kanker

Engels producent. Richtte na lang voor de BBC te hebben gewerkt in 1988 met regisseur Mike Leigh Thin Man Films op, die elf films van Leigh zou produceren. Channing-Williams kreeg een Oscarnominatie voor Secrets & Lies (Leigh, 1996), die ook een Gouden Palm won. Ook produceerde hij voor Leigh High Hopes (1988), Life Is Sweet (1991), Naked (1993), Career Girls (1997), Topsy-Turvy (1999), All or Nothing (2002), Vera Drake (2004) en Happy-Go-Lucky (2008). Tot zijn overige producties behoren Jack & Sarah (Tim Sullivan, 1995), Nicholas Nickleby (Douglas McGrath, 2002), De-Lovely (Irwin Winkler, 2004), The Constant Gardener (Fernando Meirelles, 2005), Shrooms (Paddy Breathnach, 2007) en Blindness (Meirelles, 2008).

Trailer van Vera Drake

Peter Rogers

95, Buckinghamshire, 14 april, doodsoorzaak onbekend

Engels filmproducent. Verantwoordelijk voor alle 31 films tussen 1958 en 1992 in de pikante kluchtencyclus Carry On... (alle geregisseerd door Gerald Thomas). Aanvankelijk journalist en hoorspelauteur voor de BBC, daarna werkzaam voor J. Arthur Rank's Religious Films Ltd. en vanaf 1946 voor de in kostuumfilms gespecialiseerde Gainsborough Studios, waar hij zijn echtgenote, de producent Betty Box, ontmoette en nog later voor Pinewood, Produceerde films als The Dog and the Diamonds (Ralph Thomas, 1953), You Know What Sailors Are (tevens scenario; Ken Annakin, 1954), To Dorothy a Son (Muriel Box, 1954), The Vicious Circle (Gerald Thomas, 1957), Time Lock (Gerald Thomas, 1957), The Cat Girl (Alfred Shaughnessy, 1957), Please Turn Over (Gerald Thomas, 1959), Watch Your Stern (Gerald Thomas, 1960), Raising the Wind (Gerald Thomas, 1961), The Iron Maiden (Gerald Thomas, 1962), Twice round the Daffodils (Gerald Thomas, 1962), Nurse on Wheels (Gerald Thomas, 1963), The Big Job (Gerald Thomas, 1965), Don't Lose Your Head (Gerald Thomas, 1966), Follow That Camel (Gerald Thomas, 1967), Revenge (Sidney Hayers, 1971), Assault (Hayers, 1971), Quest for Love (Ralph Thomas, 1971) en Bless This House (Gerald Thomas, 1972).

Trailer van Carry On Abroad (1972)

Teo Usuelli

88, Rome, 13 april, natuurlijke dood

Italiaans componist. Schreef soundtracks voor onder meer de documentaire La funivia del Falorio (Michelangelo Antonioni, 1950), L'ape regina (Marco Ferreri, 1963), La donna scimmia (Ferreri, 1964), Marcia nuziale (Ferreri, 1965), L'uomo dei cinque palloni (Ferreri, 1965), Il fischio al naso (Ugo Tognazzi, 1967), Il seme dell'uomo (Ferreri, 1969), Dillinger è morto (Ferreri, 1969), Strogoff (Eriprando Visconti, 1970), L'udienza (Ferreri, 1971) en Trois milliards sans ascenseur (Roger Pigaut, 1975). Zijn muziek voor Alla ricerca del piacere/Amuck (Silvio Amadio, 1972) werd ook gebruikt voor een scène in The Big Lebowski (Joel en Ethan Coen, 1998).

Alla ricerca del piacere/Amuck

Wim Koole

79, Muiderberg, 12 april, doodsoorzaak onbekend

Nederlands theoloog en omroepbestuurder, voluit Willem Jacobus Koole. Werd in 1963 directeur van het Interkerkelijk Overleg in Radio- en Televisieaangelegenheden (IKOR), de voorloper van de IKON. Zou die functie ruim een kwart eeuw bekleden, onder meer als inspirator en begeleider van filmmakers als Pieter Verhoeff, Ben Sombogaart, Ruud Schuitemaker en Trudy van Keulen. Onder Kooles leiding groeide de IKON uit tot een toonaangevende, vernieuwende en geëngageerde publieke omroep. Bij zijn afscheid in 1989 kreeg Koole een Ere-Nipkowschijf voor zijn hele oeuvre. Daarna was hij onder meer voorzitter van de Raad van Toezicht Videovoorlichting (1987-99), vice-voorzitter van het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties (het huidige Mediafonds), vice-voorzitter van het Nederlands Fonds voor de Film (1992-2003) en voorzitter van de Nederlandse Moslim Omroep (2006-08). Promoveerde in 1993 in de godgeleerdheid op het proefschrift De troost van televisie.Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Marilyn Chambers

57, Santa Clarita CA, ong. 11 april, doodsoorzaak onbekend

Amerikaans pornoactrice, pseudoniem van Marilyn Ann Taylor. Ster van hardcoresuccessen als Behind the Green Door (Artie en Jim Mitchell, 1972), Resurrection of Eve (Jon Fontana en Artie Mitchell, 1973) en Insatiable (Stu Segall, 1980). Hoofdpersoon van de documentaire Inside Marilyn Chambers (Artie Mitchell, 1975). Speelde ook in niet-pornofilms, bijvoorbeeld The Owl and the Pussycat (onder de naam Evelyn Lang; Herbert Ross, 1970) en top-billed in Rabid (David Cronenberg, 1977). Gescheiden van pornomanager Chuck Traynor, de ex-man van Linda Lovelace.

Fragmenten uit Inside Marilyn Chambers

Richard Arnell

91, Kent, 10 april, doodsoorzaak onbekend

Engels componist, voluit Richard Anthony Sayer Arnell, roepnaam Tony. Schreef onder meer zes symfonieën, een pianoconcert en zes strijkkwartetten, die tot de favorieten behoorden van dirigenten als Leopold Stokowski en Bernard Herrmann. Werkte tussen 1939 en 1947 in de Verenigde Staten, waar hij onder meer filmmuziek schreef voor documentairemaker Robert J. Flaherty, met name voor The Land (1942). Schreef ook muziek voor de speelfilms The Third Secret (Charles Crichton, 1964), The Visit (Bernhard Wicki, 1964), The Man Outside (Samuel Gallu, 1967), The Black Panther (Ian Merrick, 1977) en de korte animatiefilm Dilemma (John Halas, 1981). Docent compositie aan het Trinity College (1947-87) en de London International Film School.

Arnell%20The%20Land%20extract.mp3

Jane Bryan

Invisible Stripes

90, Pebble Beach CA, 8 april, natuurlijke dood

Amerikaans filmactrice, eigenlijk Jane O'Brien. Vanaf 1936 onder contract bij Warner Bros. Protegee van Bette Davis, haar tegenspeelster in Marked Woman (Lloyd Bacon, 1937), Kid Galahad (Michael Curtiz, 1937), The Sisters (Anatole Litvak, 1938) en The Old Maid (Edmund Goulding, 1939). Debuteerde in The Case of the Black Cat (William C. McGann, 1936). Ook in Under Southern Stars (Nick Grinde, 1937), The Cherokee Strip (Noel M. Smith, 1937), Confession (Joe May, 1937), A Slight Case of Murder (Bacon, 1938), Girls on Probation (top-billed; McGann, 1938), Brother Rat (William Keighley, 1938), The Man Who Dared (top-billed; Crane Wilbur, 1939), These Glamour Girls (S. Sylvan Simon, 1939), We Are Not Alone (Goulding, 1939), Invisible Stripes (Bacon, 1939) en Brother Rat and a Baby (Ray Enright, 1940). Trok zich terug uit de film naar haar huwelijk in 1940 met de farmaceutische industrieel Justin Dart.

Trailer van The Cherokee Strip

Damouré Zika

Met Jean Rouch (foto Philo Bregstein)

85, Niamey, 6 april, natuurlijke dood

Nigerees genezer en acteur. Medicijnman van de Sorko-stam sloot in de jaren veertig vriendschap met de Franse etnograaf Jean Rouch. Zika zou de hoofdpersoon worden van een groot aantal van Rouch' films op de rand van etnografische documentaire en speelfilm: Bataille sur le grand fleuve (1952), Jaguar (1955), Petit à petit (als Afrikaanse etnoloog in Parijs; 1971), Cocorico Monsieur Poulet (1974), Madame l'Eau (1993). Ook in locale producties als Saitane (Oumarou Ganda, 1973), L'étoile noire (Djingareye Maiga, 1976) en L'exile (Ganda, 1980), alsmede L'enfant lion (Patrick Grandperret, 1993). Regelmatig trad Zika ook op als Rouch' geluidsman en assistent. Presenteerde in Niger een eigen radioprogramma.

Fragment uit Petit à petit

Wouter Barendrecht

43, Bangkok, 5 april, hartstilstand

Nederlands internationaal filmdistributeur en -producent, sinds 1997 wonend in Hongkong. Richtte in 1990 sales company en productiemaatschappij Fortissimo Film Sales op, aanvankelijk samen met Helen Loveridge. Vanuit Hongkong en Amsterdam (met kantoren in onder meer New York, Londen, Tokyo, Sydney, Parijs, Los Angeles en Bangkok) sloeg Fortissimo bruggen tussen de makers en vertoners van kwaliteitsfilms in Azië, Europa, Amerika en Australië. Hij beschikte daarbij over een onovertroffen netwerk van vrienden en relaties, tomeloze energie, een onverwoestbaar humeur en scherp gevoel voor humor. Voor hij in 1997 naar Hongkong emigreerde, was Wouter onder meer werkzaam bij het International Film Festival Rotterdam (IFFR), waar hij de succesvolle en veel geïmiteerde Cinemart uitbouwde tot een aanvankelijk uniek forum voor de coproductie van bijzondere films. Al op 14-jarige leeftijd begon Wouter met het organiseren van evenementen. Als leerling van het Stedelijk Gymnasium in Apeldoorn wist hij tal van Bekende Nederlanders te bewegen tot het meewerken aan een lokaal liefdadigheidsproject, ter ondersteuning van de Dwaze Moeders in Buenos Aires. Hij toonde daar voor het eerst zijn vermogen om mensen te binden en sterren het prettige gevoel te geven dat je ze tegelijkertijd kunt bewonderen en als mens serieus nemen. Daar ontstond bijvoorbeeld een levenslange vriendschap met zangeres Liesbeth List.

Tijdens zijn studie theaterwetenschap in Utrecht liep Wouter stage bij de Nederlandse Filmdagen en later bij het Internationales Forum des jungen Filmes in Berlijn. Vanaf 1987 ontpopte hij zich in Utrecht tot onvermoeibaar manusje van alles, die onmogelijk lijkende projecten van de grond wist te tillen. Hij bedacht en ontwikkelde het concept van de Holland Film Meeting als plek waar niet alleen voltooide films, maar ook scripts aan de man kunnen worden gebracht. In 1992 stapte hij over naar Rotterdam en was daar onder meer coördinator van de Cinemart en programmeur.

Al snel ontwikkelde Wouter liefde en affiniteit voor met name de Aziatische art film. Op aanraden van regisseur Wong Kar-wai richtte hij in 1997, vlak voor de overdracht van Hong Kong aan China, Fortissimo Films Hong Kong op, samen met zakelijk directeur Michael J. Werner. Het lukte hem in korte tijd meer dan geaccepteerd te worden door de Chinese, Japanse, Taiwanese en Thaise filmgemeenschap. Zijn Aziatische vrienden noemden Wouter vaak "een omgekeerde banaan": wit van buiten, geel van binnen.

Tot de vroege successen van Fortissimo behoorden Swoon (Tom Kalin, 1992), Safe (Todd Haynes, 1995), Fallen Angels (Wong, 1995), East Palace West Palace (Zhang Yuan, 1996), Happy Together (Wong, 1997) en In the Mood for Love (Wong, 2000). Vanaf 2000 ging Fortissimo ook zelf produceren. Tot de lange lijst van producties behoren The Goddess of Love (Clara Law, 2000), Bear's Kiss (Sergei Bodrov, 2002), Springtime in a Small Town (Tian Zhuangzhuang, 2002), het driedelige The Tulse Luper Suitcases (Peter Greenaway, 2003), Last Life in the Universe (Pen-ek Ratanaruang, 2003), Mysterious Skin (Gregg Araki, 2004), Sang sattawat (Apichatpong Weerasethakul, 2006), I Don't Want to Sleep Alone (Tsai Ming-liang, 2006), The Man from London (Béla Tarr, 2007) en het veel bekroonde Tokyo Sonata (Kiyoshi Kurosawa, 2008). Recent had Fortissimo succes met de distributie van de Stones-documentaire Shine a Light (Martin Scorsese, 2008)

In het pakket van Fortissimo zaten ook verschillende Nederlandse films, zoals Ja zuster, nee zuster (Pieter Kramer, 2002) en het hele werk van Alex van Warmerdam sinds De jurk (1996). Op internationale festivals fungeerde Wouter zonder morren als gids van Nederlanders die hun ogen uitkeken op het tempo en de omvang van de mondiale filmbedrijvigheid. In die hoedanigheid trad hij ook op in de documentaire reeks Allemaal film (2007).

Bij herhaling analyseerde Wouter de problemen bij het internationaal bekender maken van de Nederlandse film. Hij wees daarbij onder meer op de voordelen van landen met een overal bekende keuken, zoals China, Japan en Italië, terwijl Nederland in dat opzicht weinig reputatie geniet.

In 2005 maakte Wouter deel uit van de internationale jury van het filmfestival in Berlijn en in 2008 van die van IDFA in Amsterdam.

Het bedrijf Fortissimo Films zal worden voortgezet onder leiding van Michael J. Werner in Hongkong en Nelleke Driessen in Amsterdam.

Anthony Mertens

62, Amsterdam, 4 april, hartstilstand

Nederlands literatuurcriticus en -wetenschapper, universitair docent, redacteur (bij uitgeverij Querido), schrijver en gelegenheidsacteur, voluit Antonius Maria Josef Angela Mertens. Publiceerde kritieken en beschouwingen in onder meer De Groene Amsterdammer. Schreef vorig jaar Zwaluwziek, een autobiografische roman over zijn gedeeltelijke herstel van een herseninfarct. Was te zien als acteur in Op uw akkertje (Frans van de Staak, 1982) en Het vertraagde vertrek (Van de Staak, 1984).

Maxine Cooper

84, Los Angeles, 4 april, natuurlijke dood

Amerikaans actrice. Vooral bekend als Velda, de secretaresse van Mike Hammer, in de Mickey Spillane-verfilming Kiss Me Deadly (Robert Aldrich, 1955). Ook in Autumn Leaves (Aldrich, 1956), Zero Hour! (Hall Bartlett, 1957) en Whatever Happened to Baby Jane? (Aldrich, 1962). Weduwe van producent en scenarioschrijver Sy Gomberg.

Victor Millan

88, Santa Monica, 3 april, ouderdomscomplicaties

Amerikaans bijrolacteur en theaterdocent, pseudoniem van Joseph Brown. Vooral bekend door de rol van Manolo Sanchez, de Mexicaan die Orson Welles probeert voor een moord te laten opdraaien in Touch of Evil (Welles, 1958) en als de vader van Sal Mineo in Giant (George Stevens, 1956). Ook in films als The Ring (Kurt Neumann, 1952), Elephant Walk (William Dieterle, 1954), The Ride Back (Allen H. Miner, 1957), Terror in a Texas Town (Joseph H. Lewis, 1958), The FBI Story (Mervyn LeRoy, 1959), The Pink Jungle (Delbert Mann, 1968), Doc Savage: The Man of Bronze (Michael Anderson, 1975) en Scarface (Brian De Palma, 1983). Ook veel televisierollen.

Met Orson Welles, Charlton Heston en Akim Tamiroff in Touch of Evil

Niki List

52, Wenen, 1 april, natuurlijke dood

Oostenrijks regisseur, scenarioschrijver en producent. Won in 1983 de Max Ophülsprijs (voor de beste Duitstalige film) voor zijn regiedebuut Café Malaria/Malaria. Kreeg nog meer bekendheid met de musical Müllers Büro (1986). In beide films speelde List ook een rol als acteur. Laatste film: Nick Knatterton - Der Film (2002).

Müllers Büro

Miguel Ángel Suárez

69, Guaynabo bij San Juan, 1 april, slokdarmkanker

Porto Ricaans acteur. Speelde in veel soaps, maar ook in films als Bananas (Woody Allen, 1972), Stir Crazy (Sidney Poitier, 1980), Havana (Sydney Pollack, 1990), Under Suspicion (Stephen Hopkins, 2000) en als een legerarts in Che: Part One (Steven Soderbergh, 2008).